Het plastisch getal is in de architectuur een speciale verhouding waarmee een hele reeks van met elkaar verbonden verhoudingen samenhangt. Deze verhoudingen vormen de grondslag van een verhoudingenleer, ontwikkeld door de Nederlandse architect, denker en Benedictijner monnik Dom Hans van der Laan (1904-1991). In navolging en als uitbreiding van het in een bepaald opzicht verwante Gulden Getal phi (1,618…), wordt het plastisch getal vaak aangeduid met de Griekse letter psi (ψ) en heeft de waarde 1,3247… Het plastisch getal is gebaseerd op de ruimtelijke verhoudingen tussen lijnen, vlakken en volumes en zegt iets over de verhouding van dikte, lengte en breedte van onderdelen ten opzichte van elkaar.

St. Bernadictusberg Abdij – Lemiers

“Het plastische getal is een ontwerpprincipe, zoals de reeks van Fibonacci, de gulden snede en de leer van de Symmetrie. Het plastische getal vindt zijn oorsprong in de manier waarop wij ruimte ervaren. Dom van der Laan zei daarover: “Je kunt pas zien hoe groot iets is, als je het ziet in verhouding tot iets anders. De grootte van een boom kun je pas inschatten als je deze in en ruimte naast een andere boom ziet.” Dom Hans van der Laan was steeds op zoek naar de verhouding tussen binnen en buiten, tussen de natuur en cultuur, tussen lengte en breedte” – domvanderlaan.nl

St. Bernadictusberg Abdij – Lemiers

Een gebouw dat volgens deze specifieke verhoudingen is gebouwd, zoals de St. Benedictusberg Abdij in Lemiers noemde hij “de architectonische ruimte” en was eveneens een bekend fenomeen in de oudheid. Dom Hans van der Laan was altijd op zoek naar de ideale verhouding tussen binnen en buiten, tussen de natuur en cultuur, tussen lengte en breedte. Hierbij was, naast de astronomische kenmerken als zonnewende en equinoxen, het bijzondere ontwerp in combinatie met het magische spel van licht dat het gebouw zo aantrekkelijk maakte voor de bijeenkomsten van mensen, bijeenkomsten op allerlei gebied waarin de mensen één worden met de ruimte waarin ze zich bevinden.

Het Plastisch Getal in Oude Bouwkunst

Stonehenge (VK) – Tempel van Seti I in Abydos (Egypte) – Osirion (Egypte) – Tempel van Hatsjepsoet (Egypte) – Colosseum (Italië)

Het Colosseum – Rome

Stonehenge

De goddelijke verbinding  tussen lengte en breedte, cultuur en natuur, binnen en buiten, schaduw en zon; de goddelijke verbinding tussen DONKER en LICHT;

© Willem Witteveen

Bronnen:

Boek: De Architectonische Ruimte – Dom H. van der Laan

https://www.benedictusberg.nl/english/index.html

domvanderlaan.nl